Odszkodowanie stanowi świadczenie majątkowe wypłacane na rzecz osoby poszkodowanej, czyli takiej, która w wyniku pewnego zdarzenia doznała uszczerbku w swoim majątku. Uszczerbek ten to inaczej szkoda. Jest on konieczny dla zaistnienia odpowiedzialności odszkodowawczej. Tym właśnie różni się od zadośćuczynienia, które może być zasądzone niezależnie od poniesienia szkody. Najprostszym przykładem w tym zakresie jest szkoda na osobie, np. rozstrój zdrowia. Poszkodowany może wówczas osobno ubiegać się o naprawienie szkody, np. zwrot kosztów leczenia, a także osobno zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, np. przebyty stres związany z wypadkiem. Kodeks cywilny wyróżnia kilka rodzajów odpowiedzialności odszkodowawczej. Ich zasadniczy podział to:
Zarówno w jednym, jak i w drugim z wyżej wymienionych przypadków, dla zaistnienia odpowiedzialności podmiot uprawniony do odszkodowania musi wykazać, że działanie lub zaniechanie podmiotu zobowiązanego do wypłaty było zawinione, przy czym wystarczy istnienie nawet najlżejszego stopnia winy. Zdarza się także, że zasadę tę modyfikują inne przepisy, np. przewidujące odpowiedzialność na zasadzie ryzyka (w tym przypadku nie jest konieczne udowadnianie winy) czy na zasadzie słuszności.
Żądając odszkodowania, podstawowym obowiązkiem poszkodowanego jest określenie rozmiaru szkody, którą poniósł. W tym miejscu warto wspomnieć o tzw. przyczynieniu się do powstania szkody. Ma ono miejsce w sytuacji, kiedy szkoda powstała lub zwiększyła swoje rozmiary w związku z działaniami poszkodowanego. W takiej sytuacji odszkodowanie ulega stosunkowemu zmniejszeniu. Co do zasady poszkodowanemu przysługuje prawo wyboru, czy chce, aby szkoda była naprawiona przez przywrócenie stanu poprzedniego (które to nie zawsze jest jednak możliwe), czy też zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.
Istnieje wiele różnych przyczyn powstania odpowiedzialności odszkodowawczej, jednak prawdopodobnie najczęstszą są wypadki komunikacyjne. W takim przypadku, o ile posiadamy fakturę za naprawę pojazdu, łatwo jest określić wysokość odszkodowania. Odszkodowanie wypłacane z OC sprawcy szkody jest jednak niezależne od tego, czy dokonamy naprawy. W takiej sytuacji jednak problematyczne może być określenie wysokości szkody. Warto wówczas skorzystać z usług rzeczoznawcy majątkowego, który zweryfikuje, jaka wartość odszkodowania powinna nam przysługiwać. Przykładowy zakres usług rzeczoznawcy można odnaleźć pod adresem: https://euroexpert.szczecin.pl. W takim przypadku pomoc doradcy z całą pewnością ułatwi cały proces dochodzenia odszkodowania od ubezpieczyciela.
